ساختار شیمیایی و فیزیکی :

یاقوت کبود (به انگلیسی: Sapphire) یک گوهر گران‌بها، و گونه‌ای از سنگ یاقوت است، که متشکل از اکسید آلومینیوم (α-Al2O3) با مقادیر کمی از عناصر مانند آهن، تیتانیوم، کروم، وانادیوم یا منیزیم است. رنگ این سنگ به‌طور معمول آبی است، اما یاقوت کبود طبیعی «فانتزی» در رنگ‌های زرد، بنفش، نارنجی و سبز نیز وجود دارد. «یاقوت کبود» دو یا چند رنگ نشان می‌دهد. سنگ‌های یاقوت قرمز نیز رخ می‌دهند اما به آنها یاقوت می‌گویند نه یاقوت کبود. کرندوم صورتی رنگ ممکن است به عنوان یاقوت یا یاقوت کبود طبقه‌بندی شود. معمولاً یاقوت کبود طبیعی برش داده می‌شود و به صورت سنگ‌های قیمتی صیقل داده می‌شود و در جواهرات استفاده می‌شود.
یاقوت کبود سنگ اصلی ماه تولد شهریور می باشد.

انواع یاقوت :

یاقوت یا سفایر برحسب ناخالصی و مکان یافتن آنها دارای انواع رنگهای آبی، بی رنگ، نارنجی، سبز، زرد، ارغوانی و سیاه می باشد که بر اساس رنگ خود نامگذاری می شوند مثلا سفایر زرد یا سفایر سیاه و.. . این در حالیست که یاقوت کبود فقط به نوع آبی رنگ کروندوم گفته می شود و سفایر نارنجی مایل به صورتی نیز به پادپارادچا (Padparadscha) معروف است.

خواص درمانی : 

از خواص یاقوت کبود می توان به فعال سازی توانایی های ذهنی و روانی، افزایش هوش و ذکاوت و ادراک ما اشاره کرد. این گوهر افکار و ادارک ما را جهت بینش درونی شکل دهی و سازماندهی کرده و دالان ها را برای ارتباط والاترین خرد فرد از اطلاعات سطوح بالاتر می گشاید. این گوهر از نظر جسمانی می تواند در درمان سردردها، سرگیجه، درد گوش و مشکلات بینایی مفید باشد.
در مخزن الادویه نیز گفته شده است که طبع سنگ یاقوت کبود در حرارت و برودت معتدل می باشد و در چشم زخم، رفع خون ریزی، تسکین عطش مفید است. در دهان نگاه داشتن آن باعث رفع بدبویی دهان و تصفیه خون می شود.

همچنین یاقوت کبود برای درمان بیماری های افسردگی، حساسیت های پوستی و جوش صورت، تیروئید، لکنت زبان، شوره سر، سرگیجه، خونریزی، بیماری های قلب و …  یاقوت کبود برای تقویت قلب ، گردش خون، مغز اعصاب، استخوان ها، عضلات، بینایی، بویایی، کلیه ها، چشم ها، دستگاه گوارش می باشد.

احادیث ائمه معصومین : 

امام رضا(ع) می فرمایند: انگشتر یاقوت در دست کنید که پریشانی را برطرف می کند.

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: دوست دارم هر مومنی پنج انگشتر در دست کند، عقیق بابت دفع فقر، فیروزه بابت گشایش کار، یاقوت بابت دفع پریشانی، حدید بابت غلبه بر دشمنان.

تاریخچه:

یاقوت کبود یا سفایر آبی (Blue Sapphire) برگرفته از زبان یونانی و به معنی آبی رنگ بوده و به طور کلی برای سنگهای آبی رنگ بکار می بردند. در دوران قرون وسطی نام “سفایر” به سنگ لاپیس لازولی اطلاق می شد. بعد از سال 1800 میلادی گوهرشناسان دریافتند که این گوهر از انواع کروندوم همانند یاقوت قرمز یا روبی است.

معادن :

معادن مهم سنگ یاقوت کبود عبارت اند استرالیا، برمه، سریلانکا، تانزانیا، هندوستان (کشمیر)، تایلند و در نهایت ماداگاسکار که یکی از غنی‌ترین آنها می‌باشد. البته معادن کم‌اهمیت تری نیز در کشورهای برزیل، کامبوج، کنیا، مالاوی، زیمبابوه، ایالات متحده و فنلاند یافت می‌شود.